به گزارش dietiic آنطور که کجارو نوشته است کپوبافی، این هنر حصیربافی منحصر به فرد، با قدمتی ۵۰۰ ساله، هویتی جدایی‌ناپذیر از شهر دزفول به شمار می‌رود و در آستانه ثبت جهانی شدن نیز قرار دارد.
کپوبافی چیست و از چه چیزی ساخته می‌شود؟
کپوبافی، از شاخه‌های صنایع دستی حصیربافی ایران است که در آن، با ظرافت و حوصله، برگ‌های جوان نخل به دور گیاهی خودرو به نام “کرتک” پیچیده می‌شوند و محصولاتی زیبا و کاربردی خلق می‌کنند. نام “کپو” از گویش لری و به معنای “سر” یا “کله” است و به گردی محصولات کپوبافی و شباهت آنها به سر اشاره دارد.
کیفیت کپو به چه عواملی بستگی دارد؟
مهارت کپوباف، ریز بودن بافت، ظرافت و یکدستی آن، مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده کیفیت کپو هستند. هرچه بافت ریزتر و ظریف‌تر باشد، ارزش و مرغوبیت کار بیشتر خواهد بود.
کرتک، ماده اولیه‌ای منحصر به فرد
کرتک، گیاهی خودرو با ساقه‌ای بلند و نی‌مانند است که در مناطق حاصل‌خیز، باتلاقی و گرمسیر، به وفور یافت می‌شود. ساقه‌های این گیاه، به دلیل عدم تمایل حیوانات و حشرات به آن و همچنین مقاومت در برابر آفت، ماده‌ای ایده‌آل برای بافت کپو به شمار می‌روند.
انواع کپوبافی
هنرمندان دزفولی، با خلاقیت و ظرافت خود، کپو را در انواع مختلفی می‌بافند که هر کدام زیبایی و کاربرد خاص خود را دارند:
- کپوی ساده: این نوع کپو، بدون هیچ نقش و نگاری بافته می‌شود و از کرتک و “پیش” (برگ‌های جوان نخل) ساخته می‌شود.
- کپوی منقوش: در این نوع کپو، از نخ‌های رنگی برای تزیین و ایجاد نقوش هندسی بر روی سطح کپو استفاده می‌شود.
- کپوی تمام‌نخ: در بافت این نوع کپو، به جای “پیش” از نخ‌های رنگی استفاده می‌شود و تمام سطح کپو با این نخ‌ها پوشانده می‌شود.
- کپوی بی‌نقش: این نوع کپو شباهت بسیاری به کپوی ساده دارد و در ساخت آن از کرتک و “پیش” استفاده می‌شود.
- کپوی آجری: بافت این نوع کپو به گونه‌ای است که ظاهری شبیه به آجرکاری دارد و در هر دو نوع منقوش و بی‌نقش تولید می‌شود.
محصولات کپوبافی
ظروف میوه، زیر قوری، گلدان، سینی، ظرف نان، قندان، جعبه جواهرات، جعبه لوازم خیاطی، جعبه دستمال کاغذی، سبد لباس، کلاه آفتابی و … تنها بخشی از تنوع محصولات کپوبافی هستند که هر کدام در عین زیبایی، کاربردی نیز هستند.
کپوبافی، میراثی که باید پاس داشت
کپوبافی، هنری اصیل و ارزشمند است که از دیرباز در زندگی مردم دزفول نقش داشته و هویتی فرهنگی به این شهر بخشیده است. ثبت جهانی این هنر، گامی مهم در حفظ و معرفی این میراث گرانبها به جهانیان خواهد بود.
سفر به دزفول و خرید کپو
اگر به دنبال سوغاتی منحصر به فرد و باارزش از سفر خود به خوزستان هستید، حتما از بازارهای محلی دزفول دیدن کنید و کپوبافی را به عنوان یادگاری از این سفر انتخاب کنید. با خرید این محصولات، نه تنها به رونق هنر و اقتصاد بومی منطقه کمک خواهید کرد، بلکه صاحب کالایی خواهید شد که در هر خانه‌ای، زیبایی و اصالت را به ارمغان می‌آورد.
